10 Maddede Tüp Bebek Tedavisi Süreci

10 madde de tüp bebek tedavisi süreci

10 Maddede Tüp Bebek Tedavisi Süreci

Tüp bebek tedavisi, aşamalardan oluşan bir tedavi yöntemidir. Merkezlerde tedavi aşamaları farklı sayılarda belirtilmiş olsa da, geçilen tüm aşamalar her merkezde standarttır. Aşama sayılarının farklı kaynaklarda, farklı belirtilmesinin sebebi ise bazı aşamaların tek aşama gibi gösterilmesi ya da aynı işlemlerin farklı aşamalarda belirtilmesidir. Tedavi süreci, beş aşamadan oluşmaktadır. Tedavi tamamlanmadan önce ya da sonra uygulanması gereken bazı önemli faktörler de mevcuttur.

  • Tüp bebek tedavisinden önce:

Tedaviye başlamadan önce, anne ve baba adayının tedavi hakkında doğru kaynaklardan bilgi alması oldukça önemlidir. Tüp bebek tedavisinin nasıl uygulandığı, hangi aşamalardan geçildiği, hangi yöntemlerin kimlere uygulanması gerektiği gibi ön bilgiler edinmek, doktorla bu konuda diyalogların daha sağlıklı geçmesini sağlayacaktır.

Tüp bebek tedavisinden önce anne ve baba adayı en az 3 ay önce sigara ve alkol kullanımını bırakmalıdır. Bu sayede tedaviye sağlıklı bir vücut ve üreme organlarıyla başlanabilir.  Tedaviye karar verirken, merkezler ve doktorlar da araştırılmalıdır. Bu aşamada özellikle eski hastalardan referans alınmalı, merkezin başarı oranlarına bakılmalıdır. Başarı oranlarında en önemli husus, ‘’eve canlı bebek götürme’’ oranlarıdır.

Çift, güvendiği bir doktor ve merkez bulana kadar tedaviye başlamamalıdır. Tedavinin gidişatı, doktor önerilerini dinlemek ve güvenmek açısından en önemli faktörlerin başında doğru doktor ve merkez seçimi gelmektedir.

Tedaviye başlamadan önce özellikle anne adayının beslenme alışkanlıklarını değiştirmesi, tüp bebek tedavi şansını olumlu etkileyecektir. Doğru merkez ve doktor seçimi sonrası ise tüp bebek aşamaları başlamaktadır.

 

tüp bebek tedavisi

  • Kadın ve erkekte kısırlık

Kısırlığa yol açan faktörler, kadın veya erkekte çeşitli durumlarda ise iki tarafta da görülebilmektedir. Kadınlarda kısırlık sebepleri:

  • Adet ve yumurtlama düzensizlikleri,
  • Geçirilmiş enfeksiyonlar,
  • Tüpler ya da yumurtalıklarla alakalı sorunlar,
  • Polikistik over sendromu,
  • Çikolata kisti,
  • Erken menopoz,
  • Rahim kanalları ile ilgili sorunlar,
  • Üreme sistemi ile ilgili sorunlar olarak sıralanabilir.

Erkekte kısırlık sebepleri ise:

  • Sperm hücresinin yetersiz olması,
  • Hareketliliğinde azlık olması,
  • Sperm hücresindeki morfolojik sorunlar,
  • Sperm kanallarında tıkanıklık,
  • Hormonal sebepler olarak sıralanabilir.

Tüp bebek tedavisinden önce yapılan tetkikler

İlk olarak bir ön görüşme ve gerekli muayeneler tamamlanmaktadır. Kadın için jinekolojik muayene ve ultrasonografi yapılmaktadır. Kısırlığa yol açan sebeplerin hormonlarla ilgili olup olmadığı değerlendirilir. Üreme sistemine ait bozukluklar ya da yapılar ultrason ile izlenir. Enfeksiyonlar ve yapışıklıklar için araştırma yapılır.  Kadında incelenen hormon tetkikleri: FSH, LH, PRL, TSH, E2

Gerekli durumlarda rahim filmi yani HSG çekilebilir. Bu işlem, rahim ağzından bir ilaç uygulanması ve rahim içinin değerlendirilmesidir. Bu sayede rahim boşluğunda gebeliğe engel olabilecek sorunlar araştırılır. Kısırlığa yol açabilecek polip, miyom gibi yapılar değerlendirilir.

  • Hidro-sonografi: Rahim içi dokunun gelişme durumu, polip, miyom gibi oluşumlar tespit edilmektedir.
  • Laparoskopi: Yumurtalık ve rahim tüplerinin yapısal bağlantılarının araştırılması, karın içindeki çikolata kisti odaklarının saptanması ve gerektiği takdirde bazı cerrahi girişimlerin açık ameliyata geçmeden uygulanabilmesi için tavsiye edilebilir.
  • Histeroskopi: Rahim içini ilgilendiren bir sorundan şüphelenildiğinde ve cerrahi olarak problemin giderilmesini sağlamak için başvurulan bir yöntemdir.
  • Erkeğin değerlendirilmesi
  • Sperm tetkiki
  • Muayene
  • Erkekte hormon tetkikleri: FSH, LH, TESTOSTERON, FREE TESTOSTERON, PRL, TSH

tüp bebek tedavi süreci

Kısırlık Tedavisi

Kısırlık tedavisi, kısırlığın sebebi belirlendikten sonra, hastaya özel olarak geliştirilmiş bir tedavi protokolüyle başlamaktadır. Çift için en yüksek başarı şansının elde edileceği tedavi yöntemini belirlemek, hastalığın doğru tedavisi ile gerçekleşmektedir.

  • Tüp bebek tedavisinde başarıyı etkileyen faktörler:
  • Tedaviye başlamadan 3 gün önce erkek aday cinsel perhize girmelidir.
  • Sigara ve alkol tüketimi tamamen kesilmelidir.
  • Tedavi süresince ve tedaviden önce ağır ve yoğun spor programları hafifletilmelidir.
  • Kadın ve erkek aday tedaviden 3 ay öncesinden itibaren hamam, sauna ya da kaplıca gibi aşırı sıcak ortamlarda bulunmayı bırakmalıdır.
  • Doğru bir beslenme düzeni sağlanmalıdır.
  • Doktor önerileri dikkate alınmalı, ilaç kullanımı düzenli olmalıdır.

Tüp bebek tedavisinin ilk aşaması: Görüşme ve muayene

Bu aşamada doktor, çiftin tıbbi öyküsünü dinler. Geçirilen enfeksiyon, cinsel hastalıklar ve gebelik öyküleri araştırılır. Daha önce değerlendirilmiş olan testler, kontrol edilmiş olan rahim filmi, operasyon epikrizleri incelenir.

Bunların neticesinde çifte hangi tedavi protokolünün uygulanacağına karar verilir.Kadının muayenesinin ardından tedavi öncesi yapılması gereken bir cerrahi girişim gereksinimi olup olmadığı incelenir. Uygulanacak olan tüp bebek tedavisinin protokolüne karar verilmesinde kadının yaş faktörü, yumurta kapasitesi, geçirdiği cerrahi girişimler, çikolata kistlerinin varlığı, hormon düzeyleri ve daha önce uygulanmış olan tüp bebek tedavisi protokolleri etkili olacaktır.

  • İkinci aşama: Yumurta geliştirme dönemi

İlk görüşmeden sonra tedavinin başlayacağı gün belirlenir. Tedaviye adetin 2. Ya da 3. Günü başlanmaktadır. Bu aşamada hastaya yeniden bir muayene yapılır ve yumurtalık rezervleri kontrol edilir. Ardından hastanın yaşına ve kısırlık durumuna uygun olarak ilaçlar verilir. Bu ilaçlar, yumurta geliştirmek için kullanılmaktadır. Folikül geliştirici hormonlar yani FSH, iğne ve oral olarak kullanılabilir. İlaçların dozajının doğru olarak belirlenmesi oldukça önemlidir. Aksi halde, yetersiz yumurta gelişimi ya da yumurtalıkların aşırı uyarılması durumları söz konusu olabilmektedir.

Bu sebeple de doktorun deneyimi ve bilgisi bu konuda oldukça önemlidir. Verilen iğneler, anne adayının kendi kendine de yapabileceği iğnelerdir. Tüp bebek ekibi, bu konuda anne adayına gerekli bilgiyi verecektir.

İlaç kullanımı yaklaşık olarak 12-15 gün sürmektedir. Bu süre zarfında anne adayı sık sık merkeze kontrole gitmelidir. Bu sayede yumurtaların büyüme ve gelişme durumu kontrol edilir, gerekliyse dozaj ayarlamaları yeniden yapılır.

Yumurtalar istenilen olgunluğa ve büyüklüğe eriştiğinde ise anne adayına çatlatma iğnesi yapılır Çatlatma iğnesi yapıldıktan yaklaşık olarak 36 saat sonra yumurta işlemine geçilir. Bu aşamada, verilen saatte merkezde olmak oldukça önemlidir. Yumurtalar çatladıktan sonra geç kalmak, tedavinin olumsuz etkilenmesine sebep olabilir.

 

tüp bebek tedavileri

 

  • Yumurta toplama aşaması:

Tüp bebek tedavisinde çatlatma iğnesinden sonra yumurta toplama aşamasına geçilir. Yeterli olgunluk ve büyüklüğe ulaşan yumurtalar, yumurta toplama aşamasıyla toplanır. Bu işlem yaklaşık olarak 15 dakikada tamamlanmaktadır. Anne adayına genel ya da lokal anestezi uygulanabilir. Ağrılı ya da acılı bir işlem değildir. Yumurtalar toplandıktan sonra anne adayı merkezde 2 saat dinlenip evine gidebilir.

Yumurta toplama işlemi, transvajinal ultrason ile yapılmaktadır. Vajinal ultrason probuna takılan uzun bir iğne vesilesiyle yumurtalıklara ulaşılır. Yumurta hücrelerinin içinde bulunduğu foliküller toplanır. Toplanmış olan yumurtalar laboratuar ortamına gönderilir ve döllenme için özel olarak hazırlanır.

Bu aşamayla eş zamanlı olarak baba adayı da sperm örneği vermektedir. Sperm örneğini mastürbasyon yoluyla veremeyen ya da yeterli sperm hücresi olmayan erkeklerden Mikro TESE uygulaması ile sperm örneği alınabilir. Alınan üreme hücreleri, laboratuar ortamında döllendirilir ve bu embriyolar, rahme transfer aşamasına kadar izlenerek, transfere hazır hale getirilir.

  • Embriyo transferi

Embriyo transferi, tüp bebek tedavisinin son aşamasıdır. Tüp bebek aşamaları içerisinde, en kısa sürede tamamlanan ancak en titizlik isteyen aşamadır. Laboratuarda transfer işlemi için özel olarak bekletilen ve kontrol altında tutulan embriyolar, genellikle 3. Günde anne adayının rahmine transfer edilir. Ancak daha iyi durumdaki embriyolar 5. Gün transferi ile anne adayının rahmine aktarılır.

Transferden önce anne adayının idrara sıkışık olması istenir. Jinekolojik muayene pozisyonuna alınan anne adayının rahim ağzının görülebilmesi için vajinaya bir spekulum yerleştirilir. Daha sonra rahim ağzından bir kateter yardımıyla embriyolar rahim içine verilerek işlem sonlanır. Embriyo transferi işlemi ağrılı ya da acılı bir işlem değildir.

  • Luteal Faz (Gebeliğe Destek Olucu Tedavi Dönemi)

Bu aşamada transfer edilen embriyoların tutunması için çeşitli vitamin ya da ilaçlar verilebilir. Transferden sonra anne adayı 12 gün sonra gebelik testi yaptırmalıdır.