Adet Kanaması Nedir, Nasıl Oluşur?

Tıp literatüründe menstrüasyon olarak adlandırılan adet kanaması nedir?

Adet kanamaları her kadında ergenlik sürecinden başlayan ve menopoz sürecine kadar devam eden fizyolojik bir olaydır. Adet döngüsü olarak da ifade edilen bu süreç, rahimin iç yüzeyinde yer alan doku ve damarların bir miktar kan ile beraber vücut dışına atılması durumudur. Adet döngüsü kanamaları sağlıklı olan bir kadında her 28 günde bir gerçekleşen bir olaydır.

Adet kanamasından tıpta regl, menstrüasyon gibi farklı isimlerle de bahsedilmektedir. Adet dönemi halk arasında da aybaşı olarak adlandırılmaktadır. Ayrıca adet kanaması görülmesi kadınlarda doğurganlık döneminin devam ettiğini gösteren belirtidir.

Adet kanı, halk arasında kirli kan bilinir ancak bu gerçeği yansıtmaz. Çünkü adet kanı tamamen steril bir ortam olan, rahim içerisinden gelir.

Adet kanaması sağlıklı bir kadında normalde 2 ila 7 gün arasında yaşanmaktadır. Söz konusu bu süre normal adet süresi olarak kabul edilmektedir. Aksi takdirde yalnızca 1 gün adet kanaması görülürse bu adet kanaması miktarı az olarak değerlendirilir ve sebebinin değerlendirilmesi gerekir. Ancak yalnızca kısa süreli adet kanamaları değil 7 günden uzun süren adet kanamaları da normalinden uzun görüldüğü için bu durumunda incelenmesi gerekir.

Adet kanamasında adet kanamasının görüldüğü süre kadar adet dönemindeki kanamanın miktarı da önemlidir. Fakat adet kanama miktarı ölçümü ve adet kanama miktarının normal olup olmadığı durumunun saptanması pek kolay değildir. Bunun sebebi de her kadının ped değiştirme sıklığı değişkenlik göstermektedir. Adet kanama miktarı konusunda ortalama bir fikir edinmek adına kadının günlük değiştirdiği ped sayısından yararlanabilinir. Örneğin bir günde 3 ila 5 pedden fazla değiştiren bir kadında adet kanama miktarı fazla olarak kabul edilir.

Kadınların, ped kullanım miktarının adet kanama miktarı ile doğrudan ilişkili olmadığı konusunda bilgilendirilmesi gerekir. Çünkü kadın, 1-2 damlalık bir adet kanamasında pedini değiştirdiği takdirde bir günde 4 ila 5’e yakın bir miktarda ped kullanabilir. Söz konusu örnek durumun geçerli olduğu kadın için adet kanama miktarının fazla olduğu görüşü uygun değildir. Bu durumun tam tersi de olabilir; kadın günde bir ped kullanabilir ve bu miktar kâfi gelebilir. Bu ped kullanımı adet kanamasının az miktarlı olduğunu ispat etmez. Adet kanamasının az görülmesi durumu adet döngüsünün en az 2 gün devam etmesi esasına dayalıdır.

Kadınların bazıları 28 veya 30 günde bir adet görmeyebilir. Söz konusu adet kanaması 21 ila 35 gün arası görülüyorsa bu adet, normal adet döngüsü olarak kabul edilir. Adet döngüsü zamanı hesaplaması; bir adetin ilk gününden diğer adetin ilk gününe kadar geçen günün saymak ile yapılmaktadır.

Bazı kadınlarda gözlemlenen düzensizliğini saptamak adına adet kanamalarının takibi nasıl yapılır?

• Adet başlangıç ve bitiş tarihi
• Ped veya tampon sayısı
• Cinsel ilişki ardından akıntı veya kanama olup olmaması
• Normal adet döngüsüne göre değişimlerin takip edilmesi ile adet kanamaları takibi yapılır.

Sağlıklı bir kadın bir yılda 11 ila 13 defa adet görür ve bu durum normal adet döngüsü olarak kabul edilir. Adet düzensizliği kararı bir yılda için görülen sayısına veya miktarındaki artış ya da azalmaya verilir. Adet kanamaları miktarındaki artış ya da azalma bir hastalığın belirtisi de olabilir.

Rahim içi dokusunun vücut dışına atılımı ile gerçekleşen adet kanaması nasıl oluşur?

• Regl ve mens olarak adlandırılan adet kanı; endometrium olarak adlandırılan rahim iç tabakasının her adet döneminde dökülmesi ile meydana gelir.
• Adet döneminin başında endometriumda, proliferasyon fazı olarak ifade edilen durum yaşanır yani östrojen hormonu faktörü nedeni ile endometrium kalınlaşır.
• Adet döngüsünün orta sürecinde ise yumurtlama yani ovulasyon gerçekleşir.
• Adette ikinci safhada progesteron hormonu faktörü nedeni ile sekretuar faz yaşanır. Progesteron hormonu azaldığında da endometrium dökülür ve kanar. Regl, men ve adet olarak adlandırılan durum; endometrium parçaları beraberinde bir miktar kanın vücut dışına atılması ile gerçekleşir.
• Adet döngüsünde bir kaç gün içerisinde endometrium yeniden kalınlaşır ve endometriumla beraber dökülen kanama durur, adet sonlanır. Her ay bu adet döngüsü bu süreçle devam eder. Söz konusu olan adet kanı yumurtalıklardan değil rahim içerisinden gelir.