Erkekte Kısırlık Nedenleri Nelerdir?

Yardımcı üreme yöntemleri sayesinde çocuk özlemi ile yanıp tutuşan pek çok çift, artık hayallerine kolaylıkla kavuşabiliyor. Bu konuda önem teşkil eden kısırlık sorunun tespit edilmesidir. Kısırlık hem kadınlarda hem de erkeklerde rastlanabilen bir sağlık problemidir. Bu yazımızda da erkekte kısırlık sorununu ve nedenlerini işleyeceğiz.

Kısırlık sadece kadınlarda değil erkeklerde de çok sayıda etkene bağlı olarak görülebilmektedir. Erkeklerde kısırlık muayenesi üroloji uzmanı yapmaktadır. Üroloji uzmanının yaptığı muayene ve gerekli tetkiklerin neticesinde erkekte kısırlık sorunu tespit edilebilmektedir.

Eski dönemlerde erkekler kısırlık sorununu kabullenmek istemedikleri için doktora başvurmazlardı. Tedavi edilmediği için de bazı çiftler çocuk sahibi olma hayallerine kavuşamazdı. Ancak günümüzde bu ön yargı aşılmaya başlandı ve erkekler 1 yıl boyunca doğum kontrol yöntemlerine başvurulmadığı halde eşinde gebelik oluşmadığında kısırlık şüphesinin giderilmesi ve bir an evvel tedavi edilmesi için adım atmaktan çekinmemektedirler. Bu önemli bir konudur çünkü kısırlık nadir durumlar haricinde tedavi edilebilen bir sağlık problemidir.

Erkekte kısırlık nedenleri

• Kimyasal maddelerin solunması
• Sperm üretimi bozuklukları (sperm şekli, sayısı ve hareket kabiliyeti ile ilgili problemler)
• Sperm kanallarının tıkalı olması
• Bazı ilaçlar
• Hormonal bozukluklar
• Beslenmedeki düzensizlik
• Stres
• Aşırı sigara ve alkol tüketimi
• Devamlı masa başı işte çalışmak
• Aşırı sıcak ortamda bulunmak
• Enfeksiyon hastalıkları
• Yaralanmalar sonucu oluşan hasarlar
• Kronik hastalıklar
• Yaşam tarzı
• Testislerdeki tıkanma; erkekte kısırlık nedenlerindendir.

Bu bahsi geçen nedenler erkekteki üreme hormonlarını, üreme oranlarını ve üreme hücrelerini risk altında bıraktığı için erkekte kısırlık sorunu meydana gelmektedir.

Bu sebeplerden ötürü oluşan kısırlık sorunun tedavi ile önüne geçebilmek bazı istisnai durumlar haricinde mümkündür. Kimi kısırlık faktörleri için tıbbi müdahale gerekse de bazı faktörlerden kaynaklı oluşan kısırlık probleminin giderilmesi kişinin çabasına da bağlıdır. Örneğin aşırı alkol ve sigara tüketimi ya da stres… Bu faktörler hepimizi kısırlık konusunda risk altında bırakmaktadır ancak bu faktörlerin olası kısırlık riskini ortadan kaldırmak hastanın çabası ile ilişkilidir.

Kadından kaynaklana bir kısırlık problem yok ise kısırlık teşhisi için erkekteki kısırlık sorununun tespitine başvurulur. Erkeklerde kısırlık belirtileri;

• Çocuk sahibi olamama
• Yüz ya da vücutta bulunan kıllarda azalma
• Testislerde hissedilen ağrı ve şişlik
• Cinsel işlev bozukluklarıdır.

Doktora ne zaman başvurulmalıdır?

  • Yukarıdaki bulgular dışında; geçmişte üreme bölgesi ile ilgili bir operasyon geçirilmişse ve sperm sayısı az ise erkeklerin kısırlık sorunu için doktora başvurmaları gerekmektedir.
  • Erkek kısırlığında tedavi gerektiren sorunlar olabilir.
  • Testislerde yer alan kanın boşaltılması ile işleve sahip olan damarlarda meydana gelen şişliğe varikosel denir. Elle muayene ile tespit edilir ve tedavi edilmesi ile kısırlık sorunun önüne geçilebilir.
  • Enfeksiyon hastalıkları; sperm sayısı ve spermin hareket kabiliyetini etkiler bunlara bağlı olarak da kısırlık sorununa sebep olabilir.
  • Cinsel ilişki esnasında meninin penis dışında idrar kesesine boşaltılması geri boşalma olarak adlandırılmaktadır. Bu durumda kısırlık probleminin meydana gelmesine sebebiyet vermektedir.
  • Bebeklik itibariyle bazı erkeklerde testislerden birinin veya ikisinin keseye inmemesi durumu; inmemiş testis olarak adlandırılır ve bu vakaya bağlı olarak kısırlık sorunu ile karşılaşılabilir.
  • Cinsel ilişkide sertleşmenin oluşmaması veya sertleşmenin yeteri kadar sürememesi erken boşalmaya ve bundan kaynaklı da erkek kısırlığı neden olmaktadır.
  • Sperm üretimi oluşmasına rağmen boşalmanın gerçekleşmemesi orgazm fonksiyonlarında bozukluğa işarettir. Bu durumda kısırlık nedenlerinden birisidir.
  • Kanser tedavisi ilaçları, antibiyotikler ülser ve vücut geliştirme için kullanılan ilaçlar; erkek kısırlığına sebep olabilir.

Doğal yolla çocuk sahibi olamayan erkeklerde kısırlık şüphesi durumunda teşhisi için yapılması gerekli olan tetkikler şunlardır:

• Erkeğin üreme hormonlarının değerlerinin kan testi ile ölçümü (FSH, LH, Total Testosteron ve Prolaktin)
• 3 ila 8 hafta aralıklarda en az 2 defa yapılan spermlerin değerlendirilmesi (Semen Analizi)
• Enfeksiyon şüphesinde (Semen ve İdrar Kültürleri)
• Sperm sayısının 5 milyon/ml ve altında olması veya hiç sperm bulunmaması durumunda (Genetik Testler)
• Azospermi vakasında (Testis Biyopsisi)

Yarımcı üreme yöntemlerinden olan aşılama öncesi erkeğe bazı tedavideki başarı oranını arttırmak için;

Spermiogram, semen analizi, sperm değerleri ölçümü, sperm sayısı ve hareketliliğinin değerlendirmesi, smear testi, hormon profili değerlendirmesi, detaylı morfolojik değerlendirme, sistemik, lokal fiziki muayene yapılması gerekmektedir.

Ayrıca mikroenjeksiyon, şiddetli erkek kısırlıklarında başvurulan yardımcı üreme yöntemlerindendir.

• Sperm sayısı az
• Sperm hareketliliğinin az
• Sperm şekilleri bozuk ise söz konusu bulgularda erkek kısırlık sorununu gidermek için mikroenjeksiyon yöntemine başvurulmaktadır.

Sonuç olarak erkek üreme organlarını, üreme hormonlarını ve üreme hücrelerini tehdit eden faktörler erkeklerde kısırlık nedenleridir. Erkeklerde kısırlık sorunu tedavi edilebilir bir durumdur. Ancak erkekte kısırlık probleminin tedavisi için sebeplerini doğru saptamak önemlidir. Çünkü uygulanacak olan kısırlık tedavisi erkekteki kısırlık nedenine göre planlanacaktır.