Gebelikte Alınması Gereken Vitaminler
Hamilelik döneminde anne adayının herhangi bir problemi olmasa dahi alması gereken bazı vitamin ve ilaçlar vardır. Gebelik döneminde anne adayının alması gereken günlük vitamin ve mineral oranı artar. Bazı vitaminlerin, besinlerden günlük ihtiyacı karşılaması mümkün olmadığı için de takviye yapmak gerekebilmektedir. Bununla beraber; gebe olmayan kişiler tarafından alınan ilaç ve vitaminlerden bazıları, hamilelik döneminde alınamaz. Bu sebeple alınacak en ufak ağrı kesici ya da basit bir vitaminin mutlaka bir uzmana danışılarak alınması gerekmektedir.
Hamilelik döneminde meydana gelen şikayetler ve çeşitli hastalıklar sebebiyle kullanılan ilaçlar, kan yoluyla plasentaya geçebilir. Bu sebeple de bu ilaçların oldukça titizlikle seçilmesi gerekmektedir.
Gebelikte kullanılan vitaminler:
Hamilelik döneminde mutlaka kullanılması gereken vitaminler arasında en önemlisi Folik Asittir. Folik asit ihtiyacı, hamilelik döneminde besinler karşılanamamaktadır. Hamile kalmadan en az 3 ay önce başlanması önerilen folik asitin gebelik süresince, gebelik durumuna uygun olarak doğuma kadar kullanılması gerekebilir.
Bundan dolayı da gebelik planlayan kişilerin 3 ay öncesinden folik asit kullanımını gerçekleştirmesi gerekmektedir. Folik asit bebekte nöral tüp defekti adı verilen anomalinin engellenmesi için oldukça önem teşkil eder. Normal bir gebelikte günde 0.4 mg (400 mcg) folik asit yeterli iken daha önce nöral tüp defektli bebek doğuran ve risk grubunda olan kişiler için (epilepsi ilacı kullananlar, insülin kullanan diabetikler) bu doz 4 mg (4000 mcg) olmalıdır.
Folik asit dışında, vitamin ve minerallerin olabildiğince besinlerden karşılanması gerekmektedir. Ancak çeşitli durumlarda doktorun gerekli görmesi, ilaç takviyesi ile vitaminlerin alınmasını gerektirebilmektedir. Kullanılacak vitamin ve dozajları doktor tarafından belirlenecektir.
Doktor önerisi dışında alınan vitamin takviyeleri bebek için zararlı olabilir. Bu vitaminler içerisinde A vitamini oldukça dikkatli kullanılmalıdır. Gebelikte alınması gereken A vitamin dozu oldukça hassas ayarlanmıştır. Bu sebeple doktorun öneri dışında A vitamini takviyesi almak ve dozajın ayarlanmaması, bilinçsiz alınması bebek için ciddi sorunlara yol açabilir.
Demiz takviyeleri:
Gebelik boyunca anne adayının kan volümü, yüzde elli artmaktadır. Bu aşamada hızlanan metabolizma anneye de bebeğe de yetmeye çalışır. Bu sebeple de gebelik döneminde kansızlık meydana gelebilir. Doğum sırasında olabilecek olumsuzlukların önlenmesi için de demir takviyeleri gebelik boyunca kullanılabilir.
Magnezyum ve Kalsiyum takviyesi:
Gebelikte en yaygın kullanılan takviye gruplarından bir diğeri de magnezyum ve kalsiyumdur. Bu ilaçların hamilelik döneminde kullanılması rutin olarak bir gereklilik değildir. Şayet doktor gerekli görmüş ise, kullanılması yararlı olabilir. Genellikle kasılma sorunu ve krampları olan anne adayları için önerilmektedir.
Progesteron hormonu:
Hamilelik döneminde yaygın olarak kullanılan ilaçlardan biri olan progesteron; her anne adayı için rutin olarak kullanılmaz. Fakat anne adayında kanama, düşük riski ya da riskli gebelik gibi durumlar söz konusu ise, doktor tarafından önerilebilir.
Gebelikte ağrı kesiciler:
Hamilelik döneminde alınan ilaçlar dikkatle seçilmelidir. Genellikle, zorda kalmadıkça ağrı kesicilerin kullanılması önerilmemektedir. Fetus, plasenta aracılığıyla bu ilaçlardan etkilenmektedir. Kullanılan en basit ağrı kesiciler dahi gebelik üzerinde hayati tehlikeye yol açabilir. Bu sebeple de doktor önerisi dışında kullanılmamalıdır.
Bu durumların dışında hamilelik döneminde bulantı, kusma gibi belirtiler yaygın olarak yaşanabilmektedir. Bu durumda doktor gerekli görürse, belirtilerin hafiflemesi için ilaç kullanımı önerilebilir. Gebelik döneminde yaşanan en yaygın sorun, idrar yolu enfeksiyonlarıdır. Bu gibi durumlarda ilaç kullanımı gerekebilir.
Şayet anne adayında guatr, yüksek tansiyon, şeker hastalığı, migren gibi hastalıklar mevcut ise kullanılan ilaçlar, gebeliğe uygun olarak değiştirilmelidir.
Hamilelikte folik asitin önemi:
Folik asit, her hamilelikte rutin olarak kullanılmalıdır. Bu vitaminin gebelik üzerindeki en önemli rolü, bebekte anomali riskinin azalmasını sağlamaktadır. Bu anomaliler nöral tüp defekti adı verilen spina bifida, anensefali gibi anomalilerdir.
Folik asit kullanmaya ne zaman başlamalı?
Folik asit, gebelikten 3 ay önce kullanılmaya başlanmalıdır. Bu sayede daha sağlıklı bir gebelik ortamı oluşacaktır. Şayet anne adayı gebeliği planlamamış ise, gebeliği öğrenir öğrenmez folik asit kullanabilir. Folik asit kullanımı gebeliğin daha geç dönemlerinde gerçekleşecek ise dahi kullanılmalıdır. Gebeliğin hangi döneminde başlanmış olursa olsun, folik asitin faydaları görülecektir..
Folik asit ne zamana kadar kullanılmalı? Ne zaman bırakılmalı?
Folik asit kullanımı gebelikten en az 3 ay önce alınmaya başlanmalıdır. Gebelik durumuna göre bazen doğuma kadar kullanılması gerekebilir. Bazense, gebeliğin 3. Ayına kadar kullanılması yeterli olabilir. Folik asitin düzenli olarak kullanılması oldukça önemlidir.
Besinlerden karşılanması gereken diğer vitaminler:
- C vitamini vücutta depolanmamaktadır. Bu sebeple de günlük olarak alınması gerekmektedir. C vitamini enfeksiyonlara karşı mücadelede, bağışıklık sisteminin güçlendirilmesinde, aldığınız besinlerdeki demirin vücudunuz tarafından emilmesinde ve doğum sonrasında dokularınızın iyileşmesinde yararlı olmaktadır.
- E vitamini vücutta biriken bir vitamindir. Göz ve cilt sağlığı için oldukça önemli olan bu vitamin, yaşlandırıcı ve kötü bileşikler olan serbest radikallerin vücuttan atılmasına yardımcı olur. Hamilelikte, E Vitamini bebeğinizin sinir sisteminin gelişmesine ve kas büyümesine yardım eder. Fındık, zeytinyağı gibi bitkisel yağlar, baklagiller ve tohumlar mükemmel E vitamini kaynaklarıdır.
- Protein alımı aksatılmamalıdır. Tavuk ve et ürünleri ızgara ya da haşlama şeklinde tüketilmelidir. Protein alınırken yağsız olmasına dikkat edilmelidir.
- Karbonhidratlar, enerji kaynağıdır. Bu sebeple de doğru kaynaklardan karbonhidrat alınmalıdır. Basit karbonhidratlar, gereksiz kalori alımına yol açarken; kahverengi pirinç, kepekli ve tahıllı mamüller enerji kaynağı olarak yeterli oranda alınmalıdır.
- Vejetaryen anne adayları; gebelik dönemine uygun bir beslenme programı ile ihtiyacı olan proteini, uygun kaynaklardan almalıdır. Anemi riskini önlemek adına özellikle B12 vitaminin alınması gerektiği unutulmamalıdır.
